Ακράτεια Ούρων
Τι είναι η ακράτεια ούρων και πόσο συχνό πρόβλημα είναι
Η ακράτεια ούρων, δηλαδή η ακούσια απώλεια ούρων λόγω της αδυναμίας ελέγχου της κύστης, είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα. Δεν είναι λίγες οι φορές που φέρνει σε δύσκολη θέση τον πάσχοντα, λόγω της φύσης της, με αποτέλεσμα να θεωρείται και ως ένα πρόβλημα με κοινωνικό αντίκτυπο για τον ασθενή. Η σοβαρότητα του περιστατικού ποικίλει, από απώλεια ούρων όταν βήχετε ή φτερνίζεστε μέχρι τόσο έντονη ανάγκη για ούρηση, ώστε ο άνθρωπος που πάσχει από αυτή, να μην προλαβαίνει να φτάσει μέχρι την τουαλέτα. Αν τα συμπτώματά της δυσκολεύουν την καθημερινότητά σας, μη διστάσετε να απευθυνθείτε στο γιατρό. Για την πλειοψηφία των ασθενών, η ακράτεια θα υποχωρήσει αν εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία και θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους.
Έχει υπολογιστεί ότι το 50-70% των γυναικών που παρουσιάζουν ακράτεια, δεν πηγαίνουν στο γιατρό και δεν αναζητούν θεραπεία, υπό το φόβο του κοινωνικού στίγματος. Οι άνθρωποι που έχουν ακράτεια συνήθως αναζητούν ιατρική βοήθεια περίπου 6-9 έτη μετά την πρώτη εμφάνιση των συμπτωμάτων. Υπολογίζεται ότι η ακράτεια ούρων επηρεάζει περίπου 200 εκατ. ανθρώπους σε παγκόσμια κλίμακα.
Συμπτώματα
Ποια είναι τα συμπτώματα της ακράτειας ούρων
Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να βιώσουν περιστασιακά μικρή διαρροή ούρων. Άλλοι “βρέχουν” τα ρούχα τους συχνότερα. Τα είδη της ακράτειας και τα αντίστοιχα συμπτώματα είναι τα εξής:
- Ακράτεια οφειλόμενη στην πίεση. Τα ούρα διαφεύγουν όταν ασκείται ξαφνική πίεση στην κύστη μέσω του βήχα, του φτερνίσματος, του γέλιου, της άσκησης ή της άρσης βαρέων αντικειμένων.
- Ακράτεια επιτακτικού τύπου. Παρουσιάζεται μια ξαφνική και επιτακτική ανάγκη για ούρηση, η οποία συνοδεύεται από ακούσια απώλεια ούρων. Μπορεί να θέλετε να ουρείτε συχνά, ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η ακράτεια επιτακτικού τύπου μπορεί να πυροδοτηθεί από ασήμαντη αιτία, όπως μια λοίμωξη ή από μια πιο σοβαρή κατάσταση όπως μια νευρολογική διαταραχή ή ο διαβήτης.
- Ακράτεια από υπερχείλιση. Βιώνετε συχνή ή συνεχή κατακράτηση ούρων και στη συνέχεια απώλειά τους, λόγω του ότι η κύστη σας δεν αδειάζει πλήρως. Πρόκειται συνήθως για χρόνια νόσο, κατά την οποία ακόμη και όταν ουρείτε, δεν μπορείτε να αδειάσετε πλήρως την κύστη σας.
- Λειτουργική ακράτεια. Μια σωματική ή ψυχολογική διαταραχή μπορεί να σας αποτρέψει να φτάσετε στην τουαλέτα εγκαίρως. Για παράδειγμα, αν έχετε σοβαρής μορφής αρθρίτιδα, μπορεί να μην προλάβετε να ξεκουμπώσετε το παντελόνι σας αρκετά γρήγορα.
- Ακράτεια μικτού τύπου. Ο συνδυασμός περισσότερων της μίας μορφής ακράτειας.
Αίτια
Ποια είναι τα αίτια της ακράτειας ούρων
Η ακράτεια ούρων είναι αποτέλεσμα της διαταραχής στη λειτουργία της αποθήκευσης και της διέλευσης των ούρων. Αυτό μπορεί να συμβεί εξαιτίας διαφόρων λόγων. Συγκεκριμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα ανάπτυξης της πάθησης αυτής και να οδηγήσουν είτε σε βραχυπρόθεσμες είτε σε μακροπρόθεσμες συνέπειες. Αν οι αιτίες θεραπευτούν, τότε θεραπεύεται και η ίδια η ακράτεια.
Ακράτεια που οφείλεται στην πίεση: Το είδος αυτό εκδηλώνεται με απώλεια ούρων κατά το γέλιο, το φτέρνισμα ή το βήχα. Μπορεί να οφείλεται σε βλάβη που προκλήθηκε κατά τον τοκετό (συνήθως σε φυσιολογικό τοκετό), σε αυξημένη πίεση στην κοιλιά σας (λόγω εγκυμοσύνης ή παχυσαρκίας), σε βλάβη στην κύστη ή στην περιοχή γύρω από αυτή κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, (όπως για παράδειγμα στην υστερεκτομή στις γυναίκες ή στην εγχείρηση προστάτη στους άνδρες), σε νευρολογικές παθήσεις (όπως η νόσος Πάρκινσον ή η Πολλαπλή Σκλήρυνση), σε διαταραχές του συνδετικού ιστού, στην εμμηνόπαυση και με ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές.
Ακράτεια επιτακτικού τύπου: Το είδος αυτό μπορεί να οφείλεται σε υπερκατανάλωση αλκοόλ ή καφεΐνης, σε ελλιπή πρόσληψη υγρών (αυτό μπορεί να προκαλέσει συγκέντρωση ούρων στην κύστη και συμπτώματα υπερδραστηριότητάς της), σε δυσκοιλιότητα, σε καταστάσεις που επηρεάζουν την κατώτερη ουρική αρτηρία, σε νευρολογικές παθήσεις και σε φαρμακευτικές αγωγές.
Ακράτεια από υπερχείλιση: Το είδος αυτό αποτελεί συνήθως απόρροια της απόφραξης της ουροδόχου κύστης. Μπορεί να οφείλεται σε διογκωμένο προστάτη στους άνδρες, σε πέτρες στην ουροδόχο κύστη, σε δυσκοιλιότητα ή σε ατελή ούρηση (δηλαδή να μην αδειάζει εντελώς η κύστη όταν πηγαίνετε στην τουαλέτα).
Κάποια φάρμακα μπορεί να πυροδοτήσουν ακράτεια, όπως είναι τα διουρητικά, κάποια αντικαταθλιπτικά, φάρμακα ορμονικής υποκατάστασης, ηρεμιστικά ή αναστολείς ενζύμου αγγειοτενσίνης. Ενημερωθείτε σχετικά από το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.
Παράγοντες Κινδύνου
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του προβλήματος της ακράτειας ούρων είναι οι εξή:
Το φύλο: Οι γυναίκες την παρουσιάζουν συχνότερα λόγω άγχους. Η εγκυμοσύνη, ο τοκετός, η εμμηνόπαυση και η φυσιολογική ανατομία των γυναικών επηρεάζουν αυτή τη διαφορά. Παρόλα αυτά, οι άνδρες με προβλήματα στον προστάτη παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για ακράτεια υπερχείλισης.
Η ηλικία: Όσο μεγαλώνει κάποιος, οι μύες της κύστης του και της ουρήθρας χάνουν μερική από τη δύναμή τους. Οι αλλαγές με την πάροδο του χρόνου μειώνουν το πόσο η κύστη μπορεί να κρατηθεί και αυξάνουν τις πιθανότητες ακούσιας απελευθέρωσης ούρων.
Η παχυσαρκία: Το υπερβολικό σωματικό βάρος αυξάνει την πίεση στην κύστη και στους γύρω μύες, διευκολύνοντας έτσι τα ούρα να διαφύγουν όταν ο πάσχων βήξει ή φτερνιστεί.
Άλλες παθήσεις: Οι νευρολογικές διαταραχές ή ο διαβήτης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ακράτειας ούρων.
Φαρμακευτική αγωγή: Τα προβλήματα ακράτειας ούρων μπορεί να αποτελούν παρενέργεια της λήψης θεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη στους άνδρες.
Διάγνωση
Πώς γίνεται η διάγνωση της ακράτειας ούρων
Είναι σημαντικό να καθοριστεί ο τύπος της ακράτειας ούρων που έχετε. Η πληροφορία αυτή θα καθορίσει και τη θεραπεία που θα εφαρμοστεί. Ο ιατρός θα ξεκινήσει την εξέταση λαμβάνοντας το πλήρες ιατρικό ιστορικό και κάνοντας μια κλινική εξέταση. Μπορεί να σας ζητηθεί να κάνετε μια απλή κίνηση που θα μπορούσε να δείξει την ύπαρξη της νόσου, όπως να κλείσετε το στόμα, να κλείσετε τη μύτη σας ή να εκπνεύσετε με δύναμη.
Στη συνέχεια, ζητούνται οι παρακάτω εξετάσεις:
- Ουρολογικός έλεγχος (εξέταση ούρων με λήψη δείγματος ούρων και εργαστηριακή ανάλυσή τους)
- Καταγραφή ενός ημερολογίου ουροδόχου κύστης (δηλαδή καταγραφή για λίγες ημέρες της ποσότητας των υγρών που λαμβάνετε, πότε ουρείτε, πόση ποσότητα είναι τα ούρα, αν υπάρχει επιτακτικότητα ούρησης και κάθε πότε)
- Έλεγχος ούρησης (ο γιατρός σας ζητά να ουρήσετε σε ένα ειδικό δοχείο όπου μετράει την ποσότητα ούρων που αποβάλλετε και στη συνέχεια, και τα ούρα που έχουν απομείνει στην ουροδόχο κύστη).
Ο πιο εξειδικευμένος έλεγχος περιλαμβάνει: ουροδυναμικό έλεγχο, κυστεοσκόπηση, κυστεογραφία, υπέρηχο κάτω κοιλίας
Αντιμετώπιση
Πώς αντιμετωπίζεται η ακράτεια ούρων
Η θεραπεία για την ακράτεια εξαρτάται από την αιτία πρόκλησής της, καθώς και από το στάδιό της νόσου. Μπορεί να χρειαστεί να γίνει συνδυασμός δύο θεραπειών. Ο γιατρός σας είναι ο αρμόδιος για να καθορίσει ποια θεραπεία θα εφαρμοστεί και πότε και αν είναι απαραίτητο να αλλάξει το θεραπευτικό σχήμα που χρησιμοποιείται ήδη.
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις που μπορούν να εφαρμοστούν ως προς την αλλαγή του τρόπου ζωής και των συνηθειών είναι:
Η εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης, ώστε να μπορείτε να καθυστερείτε να πάτε στην τουαλέτα και να μειωθεί η επιτακτικότητα της ούρησης. Μπορείτε να ξεκινήσετε προσπαθώντας να κρατηθείτε για 10’ από την στιγμή που θα νιώσετε ότι πρέπει να πάτε τουαλέτα. Ο στόχος σας είναι να μην πηγαίνετε τουαλέτα νωρίτερα από 2-4 ώρες.
Μην σηκώνεστε από την τουαλέτα αν δεν έχετε ουρήσει δύο φορές. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μάθετε να αδειάζετε καλά την κύστη σας, ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα υπερχείλισης. Θα πρέπει αφού ουρήσετε, να περιμένετε λίγο εκεί που είστε και μετά από μερικά δευτερόλεπτα να ξαναπροσπαθήσετε να ουρήσετε ώστε να αδειάσετε όλη την ουρήθρα.
Κάντε προγραμματισμένες επισκέψεις στην τουαλέτα. Μην περιμένετε να νιώσετε ότι πρέπει να πάτε στην τουαλέτα. Προγραμματίστε να πηγαίνετε κάθε 2-4 ώρες.
Ελέγξτε την πρόσληψη τροφής και υγρών. Μπορεί να χρειαστεί να μειώσετε το αλκοόλ, την καφεΐνη ή τα όξινα τρόφιμα. Αν μειώσετε τα υγρά που καταναλώνετε, αν χάσετε βάρος ή αυξήσετε τη σωματική δραστηριότητα θα απομακρύνετε το πρόβλημα.
Προτείνονται επίσης ασκήσεις των μυών πυελικού εδάφους, ώστε να δυναμώσουν και να σας βοηθήσουν να ελέγξετε την ούρηση. Είναι γνωστές και ως ασκήσεις Kegel και βοηθούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση διαφόρων μορφών ακράτειας.
Άλλες μορφές θεραπείας είναι η ηλεκτροδιέγερση, που εφαρμόζεται για την ενδυνάμωση των μυών και η φαρμακοθεραπεία. Τα φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται είναι τα αντιχολινεργικά, οι Α- αναστολείς και τοπική θεραπεία με οιστρογόνα.
Στις επεμβατικές θεραπείες συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι ενέσεις με συνθετικό υλικό που βοηθούν την ουρήθρα να παραμείνει κλειστή και μειώνουν την ακούσια απώλεια ούρων, οι ενέσεις Botox και η διέγερση του κνημιαίου νεύρου με ένα μηχάνημα παλμού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει τη χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης.
Πρόληψη
Πρόληψη της νόσου/ Πρόγνωση
Η ακράτεια δεν είναι πάντα εύκολο να προληφθεί, καθώς εξαρτάται και καθορίζεται από διάφορους αιτιολογικούς παράγοντες. Ωστόσο, ίσως μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος να εμφανιστούν τα συμπτώματά της με τους εξής τρόπους:
- Διατήρηση ενός σταθερού και φυσιολογικού σωματικού βάρους.
- Ασκήσεις πυελικού εδάφους, ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας).
- Αποφυγή των διεγερτικών της ουροδόχου κύστης όπως της καφεΐνης και των όξινων τροφών.
- Κατανάλωση φυτικών ινών, οι οποίες προλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα, η οποία με τη σειρά της αποτελεί συχνή αιτία της ακράτειας ούρων.
Η πρόγνωση του ασθενή που παρουσιάζει ακράτεια ούρων είναι πολύ καλή με τα σημερινά ιατρικά δεδομένα. Με την πρόοδο της τεχνολογίας, το άρτια εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό και την προηγμένη επιστημονική γνώση, οι ασθενείς με ακράτεια δεν αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες του παρελθόντος και θεραπεύονται κατά τη συντριπτική τους πλειοψηφία. Είναι πολύ σημαντικό όμως να απευθυνθούν στο γιατρό άμεσα, ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους.
Επιπλοκές
Επιπλοκές της νόσου
Οι επιπλοκές που αναφέρονται στην ακράτεια ούρων και κυρίως, στη χρόνια μορφή της είναι:
- Προβλήματα στο δέρμα: Εξανθήματα, δερματικές λοιμώξεις και πληγές μπορεί να προκληθούν λόγω του ότι το δέρμα είναι συνεχώς βρεγμένο/ υγρό.
- Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος: Η ακράτεια αυξάνει τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενων/ υποτροπιαζουσών ουρολοιμώξεων.
- Αντίκτυπο στην καθημερινότητα: Η ακράτεια ούρων μπορεί να επηρεάσει την κοινωνική, την επαγγελματική και την προσωπική ζωή του ανθρώπου του πάσχοντα.
Συχνές Ερωτήσεις
Συχνές ερωτήσεις
Υπάρχει κάποια ειδική προετοιμασία17 για το ραντεβού με το γιατρό;
Αν παρουσιάζετε συμπτώματα ακράτειας θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα έναν ειδικό, ώστε να διαπιστώσετε πού οφείλεται. Μπορείτε να απευθυνθείτε είτε σε ουρολόγο είτε σε γυναικολόγο, αν είστε γυναίκα. Για να έχετε προετοιμαστεί για το ραντεβού, καλό θα ήταν να έχετε ενημερωθεί από το γιατρό για τις διαιτητικές αλλαγές που ίσως χρειαστεί να κάνετε, δηλαδή αν πρέπει να σταματήσετε για λίγες ώρες πριν την εξέταση να τρώτε ή να πίνετε κάτι.
Θα σας βοηθήσει πολύ, αν μπορείτε να καταγράψετε όλα τα συμπτώματα που παρουσιάζετε, καθώς και τη συχνότητα ούρησης, πότε παρουσιάζετε ακράτεια, αν τα συμπτώματα επιμένουν και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Καταγράψτε επίσης όλα τα φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής που τυχόν λαμβάνετε, καθώς και τη δοσολογία τους. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και με το πλήρες ιατρικό ιστορικό σας, καθώς αυτό θα βοηθήσει τον ιατρό να εντοπίσει το αίτιο. Μπορείτε να ενημερωθείτε από τον ιατρό σας για τις εξετάσεις που θα πρέπει να κάνετε, για τη θεραπεία που θα λάβετε, καθώς και για τις πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων που ίσως χρειαστεί να σας χορηγηθούν.
Ο ιατρός θα σας ρωτήσει πότε εμφανίσατε για πρώτη φορά αυτά τα συμπτώματα, τι επιδεινώνει τη βαρύτητά τους, πόσο συχνά εμφανίζονται, πόσο συχνά νιώθετε ότι θέλετε να αδειάσετε την κύστη σας, αν καπνίζετε, πόσο συχνά πίνετε αλκοόλ ή καφεΐνη, αν τρώτε συχνά καυτερές ή γλυκές τροφές. Μπορείτε να σημειώσετε κι εσείς αυτά που θέλετε να τον ρωτήσετε, ώστε να μην ξεχάσετε κάτι την ώρα του ραντεβού.
Τι μπορεί να σας συμβεί αν δεν αντιμετωπίσετε εγκαίρως την ακράτεια;
Χωρίς την έγκαιρη επίσκεψη στο γιατρό, η ακράτεια ούρων μπορεί να επιφέρει ανεπιθύμητες συνέπειες18. Η συνεχής επαφή των ούρων με την περιοχή του δέρματος που εκτίθεται μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα και καταστροφή των ιστών του δέρματος. Αν δεν αντιμετωπιστούν νωρίς αυτές οι δερματικές βλάβες μπορεί να οδηγήσουν σε πληγές και έλκη, και πιθανόν σε δευτερογενείς λοιμώξεις.
Μεταξύ των βλαβών που μπορεί να προκύψουν περιλαμβάνονται: μολύνσεις, κυτταρίτιδα, έλκη, συνεχής ερεθισμός και υγρασία του δέρματος, ατυχήματα και κατάγματα από την απώλεια ούρων και έλλειψη ύπνου από τη νυχτουρία.
Μεταξύ των ψυχολογικών επιπτώσεων της νόσου περιλαμβάνονται: η χαμηλή αυτοεκτίμηση, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η κατάθλιψη, η σεξουαλική δυσλειτουργία λόγω συναισθημάτων ντροπής, καθώς και ο περιορισμός των κοινωνικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων.
Έχουν αναφερθεί παρενέργειες από τη χρήση των φαρμάκων για την ακράτεια;
Κάποια από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ακράτειας μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ορισμένων παρενεργειών19,20 όπως:
- Ναυτία
- Ξηροστομία
- Έντονη κόπωση
- Δυσκοιλιότητα
- Θολή όραση
- Λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος
- Ταχυπαλμία
- Εξάνθημα και φαγούρα
- Σύγχυση
- Κεφαλαλγία
Τα συμπτώματα αυτά δεν εκδηλώνονται όλα μαζί, αλλά είναι διαφορετικά για κάθε τύπο ακράτειας. Είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή λαμβάνετε, ακόμη και αν δεν είναι σχετική με την εν λόγω πάθηση, καθώς μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα φάρμακα που δίνονται για την ακράτεια. Αν εμφανίσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας, κι εκείνος θα σας συμβουλέψει για τα επόμενα βήματά σας.
ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/definition/con-20037883
- https://emedicine.medscape.com/article/452289-overview#a2
- https://emedicine.medscape.com/article/452289-overview#a6
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/symptoms/con-20037883
- https://www.nhs.uk/Conditions/Incontinence-urinary/Pages/Symptoms.aspx
- https://www.nhs.uk/Conditions/Incontinence-urinary/Pages/Causes.aspx
- https://emedicine.medscape.com/article/452289-overview#a5
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/risk-factors/con-20037883
- https://www.webmd.boots.com/urinary-incontinence/guide/urinary-incontinence-overview-facts
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/tests-diagnosis/con-20037883
- https://www.nhs.uk/Conditions/Incontinence-urinary/Pages/Diagnosis.aspx
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/treatment/con-20037883
- https://www.webmd.boots.com/urinary-incontinence/guide/urinary-incontinence-treatment-care
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/prevention/con-20037883
- https://emedicine.medscape.com/article/452289-overview#a7
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/complications/con-20037883
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/basics/preparing-for-your-appointment/con-20037883
- https://emedicine.medscape.com/article/452289-overview#a7
- https://www.nhs.uk/Conditions/Incontinence-urinary/Pages/Treatment.aspx
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-incontinence/in-depth/bladder-control-problems/art-20044220
Άλλες Θεραπευτικές Κατηγoρίες
Βιβλιοθήκη Επιστημόνων Υγείας
Συνδεθείτε
Κάνετε login για να αποκτήσετε πρόσβαση σε παρουσιάσεις, επιστημονικές εκδηλώσεις, έντυπα, επιστημονικές μελέτες, video, υλικά για τους ασθενείς και απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για τα προϊόντα μας.