BLOG | Σακχαρώδης Διαβήτης

Άγγελος Κλείτσας, Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος

Ακούστε αυτό το άρθρο

Όσα χρειάζεται να γνωρίζουν οι ασθενείς

Η διατήρηση ενός καλά ρυθμισμένου διαβήτη είναι το Α και το Ω για κάθε διαβητικό ασθενή, κι αυτό διότι έτσι θα έχει τη δυνατότητα να συνεχίζει κανονικά την καθημερινότητά του, έχοντας παράλληλα μια καλή ποιότητα ζωής.

Για την παρακολούθηση της νόσου, εξαιρετικά σημαντικοί αρωγοί αποδεικνύονται οι δείκτες - κλειδιά για τη ρύθμιση του διαβήτη: η γλυκόζη νηστείας, η μεταγευματική γλυκόζη και η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. Τι σημαίνουν, όμως, αυτοί οι όροι;

• Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη - HBA1c

Είναι το ποσοστό της αιμοσφαιρίνης που συνδέεται με τη γλυκόζη. Αντικατοπτρίζει τον μέσο όρο των τιμών του σακχάρου του ασθενούς, κατά το τελευταίο τρίμηνο περίπου. Επομένως, είναι μία εξέταση που θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε τρίμηνο, και η αξιολόγησή της δείχνει στον ιατρό πόσο καλή είναι η ρύθμιση του ασθενούς του και αν πρέπει να προχωρήσει σε αλλαγές της φαρμακευτικής αγωγής ή και να εντείνει τις οδηγίες για σωστότερη διατροφή και άσκηση.

Οι φυσιολογικές της τιμές κυμαίνονται από 5,5 έως και 7%, με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία να θέλει το ανώτερο όριο στο 6,5%.

Σε ό,τι αφορά τον διαβήτη κύησης, η φυσιολογική τιμή είναι κάτω από το 5,9%.

Σε περίπτωση που τα όρια αυτά ξεπερνιούνται, τίθεται ζήτημα αναπροσαρμογής της θεραπείας, δεδομένου ότι αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών.

• Μεταγευματική γλυκόζη - PPG

Είναι η τιμή του σακχάρου αίματος δύο ώρες μετά το κύριο γεύμα της ημέρας. Η τιμή αυτή θα πρέπει να είναι κάτω από 160 mg/dl και αντικατοπτρίζει το σάκχαρο που ανεβαίνει ανάλογα με την ποιότητα και την ποσότητα του γεύματος. Στους διαβητικούς, οι τιμές της μεταγευματικής γλυκόζης πρέπει να είναι κάτω από 140 mg/dL δύο ώρες μετά το φαγητό ή κάτω από 180 mg/dL σε κάθε στιγμή μετά τη λήψη της τροφής, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία.

Οι αυξημένες τιμές μεταγευματικής γλυκόζης αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

• Γλυκόζη νηστείας - FPG

Η μέτρηση της γλυκόζης νηστείας είναι ένας πολύ αξιόλογος δείκτης στον έλεγχο των ασθενών. Μετράται το σάκχαρο με τον ασθενή νηστικό για τουλάχιστον 12 ώρες (πρωί) και αξιολογείται η μέτρηση από τον ιατρό. Φυσιολογική τιμή είναι όταν το σάκχαρο νηστείας είναι κάτω από 125 mg/dL (σε περίπτωση που κυμαίνεται μεταξύ 105 και 125 μιλάμε για το στάδιο του προδιαβήτη), ενώ αν είναι μεγαλύτερη του 125 mg/dL, τότε τίθεται η διάγνωση του διαβήτη.

Ανάλογα με την πηγή, διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας θεωρείται όταν οι τιμές στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα που μετρήθηκε σε ένα μικρό δείγμα φλεβικού αίματος, το οποίο λαμβάνεται μετά από νηστεία επί τουλάχιστον 8 ώρες (μόνο νερό χορηγείται), είναι:

* Μεγαλύτερες από ή ίσες με 110 mg/dL (6,1 mmol/L), αλλά εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες από 126 mg/dL (6,9 mmol/L, οι οποίες είναι παθογνωμονικές του διαβήτη) - Κατευθυντήριες γραμμές Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO).

* Μεγαλύτερες από ή ίσες με 100 mg/dL (5,6 mmol/L), αλλά εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες από 126 mg/dL (6,9 mmol/L, οι οποίες είναι παθογνωμονικές του διαβήτη) - Κατευθυντήριες γραμμές American Diabetes Association (ADA).

• «Χρόνος εντός στόχου» - TIR

Πρόκειται για τον νέο στόχο για την αξιολόγηση της γλυκαιμικής ρύθμισης. Συγκεκριμένα, είναι ο χρόνος κατά τον οποίο τα επίπεδα της γλυκόζης βρίσκονται εντός του εύρους 70-180 mg/dL.  Αντιλαμβάνεται κανείς ότι όσο μεγαλύτερος ο χρόνος εντός στόχου, τόσο καλύτερη η ρύθμιση του ασθενούς μας. Για την αξιολόγησή του χρόνου εντός στόχου, γίνεται πάντα χρήση ενός συνεχούς καταγραφέα γλυκόζης.

Σημαντικός ο αυτο-έλεγχος

Ο διαβητικός ασθενής οφείλει να ελέγχει συχνά τις τιμές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Στο πλαίσιο αυτό, είναι πολύ χρήσιμος ο ρόλος του αυτο-ελέγχου, ο οποίος γίνεται με τις σύγχρονες συσκευές μέτρησης του σακχάρου, τους γνωστούς μετρητές σακχάρου.

Κατά τον αυτο-έλεγχο, και πάντα με βάση τις οδηγίες από τον θεράποντα ιατρό, γίνονται μετρήσεις σε ώρες που ορίζει ο γιατρός και που εξαρτώνται κατά βάση από τον τύπο του διαβήτη και την αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής. Έτσι, ο διαβητικός τύπου 1 κάνει περισσότερες μετρήσεις καθημερινά από τον διαβητικό τύπου 2, δεδομένου ότι έχει ανάγκη συχνότερης χορήγησης ινσουλίνης.

Πολύ σημαντικό ρόλο στη σχέση ιατρού και διαβητικού ασθενούς παίζει η ενημέρωση του ασθενούς για τους παραπάνω δείκτες. Όσο πιο ενημερωμένος είναι ο ασθενής για τη σημασία, αλλά και τις φυσιολογικές τιμές των δεικτών αυτών, τόσο περισσότερο θα γνωρίζει ότι τυχόν αποκλίσεις των τιμών επηρεάζουν την γενικότερη υγεία του, δεδομένου ότι τον φέρνουν πιο κοντά στις άμεσες, αλλά και απώτερες επιπλοκές του διαβήτη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. American Diabetes Association. Diabetes Care 2006; Suppl.1
2. Ceriello A, Hanefeld M, Leiter L, et al. Postprandial glucose regulation and diabetic complications. Arch Intern Med. 2004;164:2090-2095.
3. Woerle HJ et al . Am J Physiol 290:E67 Woerle HJ et al . Am J Physiol 290:E67
-E77, 2006
4. Nathan et al, Diabetes Care 31:1473, 2008
5. Diabetes Care 29:2433–2438, 2006

L.D. KL 9_2021